![](/media/lib/474/n-fizyka2021-800c13a4fa5e8a7c134f9aaa2ce32fd2.jpg)
Tegoroczny Nobel z fizyki przyznany za badania nad klimatem i innymi systemami złożonymi
5 października 2021, 11:04Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wkład w zrozumienie złożonych systemów fizycznych. Połową nagrody podzielą się Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, obliczenie jego zmienności i wiarygodne przewidzenie procesu ocieplania się. Druga połowa trafi do Giorgio Parisiego za odkrycie współzależności nieuporządkowania i fluktuacji w systemach fizycznych, od skali atomowej po planetarną.
![](/media/lib/473/n-zdigitalizowana-kolekcja-b04ed8a178eedb32a27171f66baeb9af.jpg)
Zdigitalizowane zdjęcia 2 przyjaciółek dają wgląd w przebieg wykopalisk w Sutton Hoo
30 września 2021, 11:26National Trust poinformował o ukończeniu digitalizacji pełnej kolekcji zdjęć przyjaciółek, Mercie Lack i Barbary Wagstaff, dokumentujących wykopaliska w Sutton Hoo. W przededniu II wojny światowej odkryto tam anglosaski grób królewski.
![](/media/lib/471/n-muzykawsamochodzie-b2ee760cd31f39c2dfe47586b30cc3bf.jpg)
Algorytm stworzy w samochodzie prywatne strefy odsłuchowe
16 września 2021, 16:47Przemysł samochodowy od dawna próbuje stworzyć indywidualne strefy odsłuchowe dla pasażerów samochodów osobowych. W strefach takich każda osoba mogłaby słuchać ulubionej muzyki nie używając przy tym słuchawek i nie przeszkadzając innym w odbiorze ich muzyki.
![](/media/lib/471/n-wyborjedzenia-6b8d1e4d42f48db2df9e76a13e77045f.jpg)
O nadwadze decyduje nie to, ile jemy, ale to, co jemy
15 września 2021, 09:19Autorzy artykułu opublikowanego w Americal Journal of Clinical Nutrition podważają powszechnie panujące przekonanie, że to nadmierna ilość spożywanego jedzenia prowadzi do otyłości. Ich zdaniem model bilansu energetycznego, zgodnie z którym nadwaga i otyłość pojawiają się, gdy pobieramy więcej energii niż wydatkujemy, zawiera liczne błędy. Proponują stosowanie modelu węglowodanowo-insulinowego, zgodnie z którym nadwagę i otyłość powoduje to, co jemy, a nie ile jemy.
![](/media/lib/470/n-merlin4-02c4e7ea738dde69e3269c8fac646d31.jpg)
Manuskrypt z Bristolu to jeden z najstarszych tekstów o czarodzieju Merlinie
6 września 2021, 14:23Odkryte niedawno w Bristolu fragmenty średniowiecznego manuskryptu, opowiadające historię Merlina, czarodzieja znanego opowieści o królu Arturze, są jednymi z najstarszych znanych zapisków dotyczących tej postaci. Naukowcy, którzy badali zabytki, znaleźli różnice pomiędzy tą a innymi wersjami tekstu, a dzięki użyciu nowoczesnych narzędzi byli w stanie odczytać uszkodzone fragmenty, określić czas i miejsce powstania manuskryptu oraz typ atramentu.
![](/media/lib/469/n-kodeks1-6fa520f5bd0e70ed6b2d5328a65e642e.jpg)
Aztecki kodeks jest najstarszym tekstem, w którym opisano trzęsienia ziemi sprzed konkwisty
31 sierpnia 2021, 09:21Aztecki Kodeks Telleriano Remensis jest najstarszym dokumentem, w którym opisano trzęsienia ziemi w Meksyku, jakie miały miejsce przed przybyciem doń Hiszpanów. Gerardo Suárez z Universidad Nacional Autónoma de México i Virginia García-Acosta z Centro de Investigaciones y Estudios Superiores en Antropología Social zidentyfikowali w kodeksie 12 piktogramów, opisujących trzęsienia ziemi z lat 1460–1542
![](/media/lib/469/n-goryl-e98790d4828bac79981d195d365acd5e.jpg)
Goryle, szympansy, lwy i tygrysy są szczepione przeciwko COVID-19
30 sierpnia 2021, 19:31Detroit Zoological Society (DZS) ogłosiło, że rozpoczyna program szczepień niektórych zwierząt przeciwko COVID-19. W pierwszej kolejności szczepionki otrzymają goryle, szympansy, tygrysy i lwy. Zwierzęta otrzymają szczepionkę weterynaryjną firmy Zoetis. Do użytku dopuścił ją Departament Rolnictwa USA, a zgoda na wykorzystanie jest wydawana indywidualnie.
![](/media/lib/468/n-grizli-9b02afd805f86aa00ccfa87a03335e2d.jpg)
Występowanie populacji niedźwiedzi w Kanadzie pokrywa się z... zasięgiem grup językowych
28 sierpnia 2021, 10:33Związki ludzi i zwierząt są bardziej złożone i niespodziewane, niż nam się wydaje. Dowodem najnowsze odkrycie z Kolumbii Brytyjskiej, gdzie rdzenni mieszkańcy od tysięcy lat dzielą gęsto zalesione wybrzeża z niedźwiedziami. Badania DNA wykazały, że na obszarach tych żyją trzy zróżnicowane genetycznie populacje niedźwiedzi
![](/media/lib/468/n-oort-cb55dc0e554589a46037defeb0fa58a8.jpg)
Oumuamua i Borisov nie były jedynymi. Otacza nas wiele obiektów spoza Układu Słonecznego?
24 sierpnia 2021, 09:57Przed dwoma laty astronomowie zauważyli niezwykły obiekt, międzygwiezdną kometę. 2I/Borisov to jedyna taka kometa i zaledwie drugi – po 1U/Oumuamua – znany nam przybysz spoza Układu Słonecznego. Jednak wizyty tego typu mogą być znacznie częstsze niż nam się wydaje
![](/media/lib/464/n-deszczowy-f4038a0c3a2c8da3db46904ae4475dbc.jpg)
Lasy deszczowe w różnym stopniu zagrożone przez zmiany klimatu i wycinkę
28 lipca 2021, 09:56Naukowcy z Jet Propulsion Laboratory i innych instytucji, stworzyli indeks wrażliwości lasów tropikalnych. Służy on do określania podatności tych ekosystemów na dwa główne zagrożenia: ocieplanie się klimatu oraz konsekwencje związane z wycinką i fragmentacją lasów poprzez budowę dróg, osiedli czy tworzenie pól uprawnych. Okazuje się, że trzy główne obszary lasów tropikalnych są w różnym stopniu podatne na różne zagrożenia.